Αντιμετώπιση τσιμπημάτων από βομβίνους και αλλεργίες  

Οι παρακάτω πληροφορίες προσφέρουν οδηγίες για τη μείωση της πιθανότητας τσιμπήματος από βομβίνους όσο και για την πιθανή θεραπεία σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης. Μπορείτε να κατεβάσετε το σχετικό έντυπο εδώ             

Τσιμπήματα από βομβίνους, μέλισσες και σφήκες    

 

 

Οι βομβίνοι απαντώνται στο φυσικό περιβάλλον σε πολλές χώρες. Οι βομβίνοι και οι μέλισσες χρησιμοποιούνται ως επικονιαστές στις γεωργικές και κηπευτικές καλλιέργειες. Υπάρχουν διάφορα υποείδη με διαφορετική εμφάνιση, π.χ. διαφορετικό χρώμα και μοτίβο. Σε γενικές γραμμές, οι βομβίνοι είναι μεγαλύτεροι και πιο τριχωτοί από τις μέλισσες. 

Μόνο οι εργάτριες και οι βασίλισσες των βομβίνων έχουν κεντρί, όπως συμβαίνει με τις μέλισσες και τις σφήκες. Το κεντρί είναι ένα όπλο για άμυνα για αυτά τα έντομα. Όταν μας τσιμπάει μια μέλισσα, εγχέεται μια ποσότητα δηλητηρίου στο σώμα μας μέσω του κεντριού. Στους ανθρώπους, αυτό δημιουργεί ένα σύντομο οξύ πόνο που στη συνέχεια εξασθενεί. Περιστασιακά (σε περίπου 1% των περιπτώσεων) αναπτύσσεται μια αλλεργική αντίδραση κατά του εγχεόμενου δηλητηρίου. 

Η αντίδραση σε ένα τσίμπημα βομβίνου μπορεί να διαφέρει ανά περιστατικό. Το κεντρί του βομβίνου ή της σφήκας δεν είναι αγκαθωτό. Αυτό σημαίνει ότι η εργάτρια ή η βασίλισσα μπορεί να τραβήξει το κεντρί της και να τσιμπήσει ξανά. 

Το κεντρί της μέλισσας είναι αγκαθωτό. Όταν μια μέλισσα προσπαθεί να τραβήξει το κεντρί της, αυτό αποκόπτεται από την κοιλιά της, αφαιρώντας και τον αδένα του δηλητηρίου.     

Πώς να αποφύγουμε το τσίμπημα του βομβίνου;   

 

  

Οι βομβίνοι τσιμπούν σπάνια. Η πιθανότητα τσιμπήματος από βομβίνο μπορεί να μειωθεί αποφεύγοντας την πρόκλησή τους ή να τους κάνουμε επιθετικούς. Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να είμαστε ήρεμοι όταν εργαζόμαστε μαζί με βομβίνους. Δεν τους ενοχλούμε τα χέρια μας, δεν αγγίζουμε ή πιάνουμε τους βομβίνους, δεν χτυπάμε την κυψέλη, κλπ. 

Επίσης, πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι βομβίνοι μπορεί να αντιδράσουν επιθετικά σε οσμές όπως αλκοόλ, εφίδρωση, αρώματα, αρωματισμένα σαπούνια, αφρό ξυρίσματος και κ.α. Επιπλέον, τα δαχτυλίδια, τα βραχιόλια και τα ρολόγια μπορεί να προκαλέσουν επιθετική συμπεριφορά (λόγω της μυρωδιάς του οξειδωμένου υλικού μεταξύ του δέρματος και των κοσμημάτων). Οι βομβίνοι έλκονται από το μπλε χρώμα, και ιδιαίτερα του μπλε και του γαλάζιου ιματισμού. Η προστατευτική ενδυμασία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο από τσιμπήματα. Οι βομβίνοι μπορούν να τσιμπήσουν και πάνω από τα ρούχα.

 

    

 

Τσίμπημα: Αντίδραση και θεραπείες  

 

 

  

Συνήθως το τσίμπημα του βομβίνου οδηγεί σε μια μη αλλεργική, τοπική αντίδραση - πρήξιμο, φαγούρα και ερυθρότητα στο σημείο του τσιμπήματος -, που διαρκεί μόνο μερικές ώρες. Αυτό μπορεί να συμβεί αμέσως μετά το τσίμπημα, αλλά γενικότερα αρχίζει μετά από μερικές ώρες. Το πρήξιμο ή ο κνησμός μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες ή και ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η τοπική αντίδραση μπορεί να εξαπλωθεί και σε αυτή την περίπτωση συνήθως διαρκεί περισσότερο για να εξαφανιστούν τα συμπτώματα. Αυτό θεωρείται ως τοπική, μη αλλεργική αντίδραση.

 

     

Αντιμετώπιση μιας μη αλλεργικής, τοπικής αντίδρασης    

Συνήθως δεν απαιτείται ιατρική περίθαλψη. Μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα για την ελαχιστοποίηση της τοπικής αντίδρασης, ιδιαίτερα εάν κάποιο άτομο τσιμπήθηκε σε μια ευαίσθητη περιοχή, όπως κοντά στα μάτια. Το συντομότερο δυνατόν, μετά το τσίμπημα, το άτομο θα πρέπει να λάβει αντιφλεγμονώδη. Επίσης πρέπει να εφαρμοστούν στην ευαίσθητη περιοχή κρύες κομπρέσες. Επιπλέον, είναι διαθέσιμες αλοιφές κατά του κνησμού. 

Στη σπάνια περίπτωση τσιμπήματος στο στόμα ή στο φάρυγγα, ο ασθενής θα πρέπει να μεταφερθεί αμέσως στο νοσοκομείο, διότι αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση των αεραγωγών. Στο νοσοκομείο, ο ασθενής θα λάβει κορτικοστεροειδή και θα παραμείνει για παρακολούθηση.  

Αλλεργική αντίδραση   

Στο περίπου 1% του πληθυσμού, τα επαναλαμβανόμενα τσιμπήματα (ή σε μερικές περιπτώσεις μόνο δύο ή τρία τσιμπήματα) μπορεί να οδηγήσουν σε αλλεργική αντίδραση, που ονομάζεται επίσης γενική αλλεργική αντίδραση, συστηματική αλλεργική αντίδραση ή αναφυλακτική αντίδραση. Επειδή μια αλλεργική αντίδραση περιλαμβάνει αντισώματα που σχηματίστηκαν κατά την προηγούμενη έκθεση σε ένα αντιγόνο, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αλλεργική αντίδραση μετά το πρώτο τσίμπημα. 

Οι αλλεργικές αντιδράσεις συνήθως γίνονται εμφανείς πολύ σύντομα μετά το τσίμπημα (από λίγα δευτερόλεπτα έως μισή ώρα μετά το τσίμπημα). Οι αλλεργικές αντιδράσεις ταξινομούνται σε τέσσερα επίπεδα, με τη σειρά της αυξανόμενης σοβαρότητας: 

Επίπεδο 1 - κνησμός, ερυθρότητα και οίδημα (κνίδωση) σε όλο το σώμα 

Επίπεδο 2 - συμπτώματα Επιπέδου 1 συν εντερικά προβλήματα (έμετος, διάρροια) 

Επίπεδο 3 - συμπτώματα Επιπέδου 1 ή / και 2 συν δυσκολίες στην αναπνοή και / ή αίσθημα ασφυξίας 

Επίπεδο 4 - συμπτώματα Επιπέδου 1 ή / και 2 ή / και 2 ή / και 3 συν καρδιακή ταχυπαλμία, λιποθυμία, αναφυλακτικό σοκ (συνοδεύεται από ζάλη, υπερβολική εφίδρωση και σπασμούς). 

Αντιμετώπιση αλλεργικής αντίδρασης  

Σε περίπτωση εμφάνισης πυρετού ή αντίδρασης επιπέδου 1, επικοινωνήστε με έναν γιατρό. Η απόφαση μπορεί να ληφθεί για να παρακολουθεί κανείς την κατάσταση και να δει πώς συμβαίνει. Είναι επιθυμητή η παρακολούθηση στο νοσοκομείο για σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς η αντίδραση μπορεί να αυξηθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Σε περίπτωση εμέτου και σίγουρα στην περίπτωση συμπτωμάτων επιπέδου 3 ή 4, ο παθών πρέπει να μεταφερθεί αμέσως στο νοσοκομείο. 

 

Εάν παρουσιαστεί αλλεργική αντίδραση, είναι χρήσιμη η χορήγηση αντιισταμινικού. Το αντιισταμινικό μειώνει το πρήξιμο που προκαλείται από την ισταμίνη στο δηλητήριο. Μερικές φορές συνταγογραφούνται κορτικοστεροειδή. Στην περίπτωση αντιδράσεων επιπέδου 3 ή 4, είναι απαραίτητο να χορηγηθεί πρώτα η αδρεναλίνη. Η αδρεναλίνη διεγείρει την καρδιά, συσφίγγει τα αιμοφόρα αγγεία και ανοίγει τους αεραγωγούς. Η αδρεναλίνη μπορεί να χορηγηθεί σε ενέσιμο kit. Τα ενέσιμο kit αδρεναλίνης διατίθενται μόνο με ιατρική συνταγή, για παράδειγμα εάν ο ασθενής έχει ήδη παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση σε τσίμπημα βομβίνων. Ανάλογα με την τοπική νομοθεσία, μπορεί να διατίθεται επίσης ενέσεις αδρεναλίνης σε εταιρείες που διακινούν βομβίνους.  

Τοξικές αντιδράσεις  

Οι τοξικές αντιδράσεις εμφανίζονται μόνο όταν ο παθών τσιμπηθεί δεκάδες φορές σε σύντομο χρονικό διάστημα. Γενικές αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να εμφανιστούν στο νευρικό ή στο κυκλοφορικό σύστημα, όπως καρδιακή αρρυθμία ή δυσκολίες στην αναπνοή. Και στην περίπτωση αυτή, ο παθών πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο για θεραπεία και παρακολούθηση.  

Υπεροξυγόνωση  

 

 

 

Εκτός από μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση επιπέδου 4, η υπεροξυγόνωση ίσως ως αποτέλεσμα σοκ, μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια συνείδησης. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι επίσης απαραίτητο να καλέσετε άμεσα τις ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (166). 

Αυξημένος κίνδυνος  

Τα άτομα που χρησιμοποιούν ορισμένα φάρμακα (βήτα-αναστολείς) και οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο όταν εμφανιστούν αλλεργικές αντιδράσεις μετά από έντονο τσίμπημα.

 

   

Ζώντας με την αλλεργία   

Εάν είχατε μια αλλεργική αντίδραση μία φορά, δεν σημαίνει ότι θα έχετε απαραιτήτως αλλεργική αντίδραση και στο επόμενο τσίμπημα. Εάν είχατε μια αντίδραση επίπεδου 1 ή 2 ειδικότερα, η πιθανότητα είναι μικρή. Οι αντιδράσεις σε τσίμπημα βομβίνων μπορεί να διαφέρουν σε κάθε περίπτωση. Πιθανόν να κάνετε ένα τεστ χρησιμοποιώντας καθαρό δηλητήριο βομβίνου για να διαπιστώσετε αν θα έχετε μια αλλεργική αντίδραση την επόμενη φορά που θα τσιμπηθείτε. Είναι επίσης εφικτό να κάνετε ένα τεστ χρησιμοποιώντας καθαρό δηλητήριο για θεραπεία. 

Η ανοσοθεραπεία με το δηλητήριο βομβίνων δεν προστατεύει απαραιτήτως τους ασθενείς με αλλεργία από τσιμπήματα βομβίνων. Η θεραπεία αυτή προορίζεται να καταστήσει τον οργανισμό ανθεκτικό σε ερεθισμούς από το δηλητήριο του βομβίνου. Αν δεν επιθυμείτε να υποβληθείτε σε ανάλογη θεραπεία, μπορείτε να πάρετε μια συνταγή για ένα ενέσιμο kit αδρεναλίνης από το γιατρό σας. Μπορείτε να το έχετε μαζί σας και να το χρησιμοποιήσετε στον μηρό σε περίπτωση τσιμπήματος.  

Πληροφορίες για γιατρούς  

Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται μόνο ως ενημερωτικό υλικό και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση ή τη θεραπεία ενός προβλήματος υγείας, καθώς δεν υποκαθιστούν την ιατρική περίθαλψη. Εάν έχετε ή υποψιάζεστε ότι έχετε πρόβλημα υγείας, συμβουλευτείτε ιατρό. Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με έναν αλλεργιολόγο ή έναν παθολόγο.